Skarb z rejonu Legnickiego Pola

     Skarb znaleziony na terenie gminy Legnickie Pole w roku 2018 należy do jednych z nielicznych tego typu odkryć w rejonie Legnicy na przestrzeni ostatnich dekad. Znalezisko zostało odkryte w czasie badań prowadzonych przez Stowarzyszenie Historyczno-Eksploracyjne Księstwa Legnickiego z Gniewomierza, gm. Legnickie Pole, na podstawie decyzji wydanej przez Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków we Wrocławiu, Delegatura w Legnicy. Poszukiwania związane były z próbą lokalizacji miejsca bitwy z 1241 r. Kierownikiem badań jest archeolog, mgr Przemysław Paruzel. Z rejonu Legnicy skarby wczesnośredniowieczne znane są z kilku miejscowości. Odkrywano je jeszcze w XIX i początkach XX wieku. Można tu m.in. wymienić znaleziska z Legnicy (skarb odkryty ok. 1880 r. w rejonie miasta; skarb ukryty po 1061 r.) i Ulesia (odkryty w 1880 r.; ponad 800 monet, złom srebrny oraz fragmenty ozdób; skarb ukryty po 1061 r.). Z terenu gminy Legnickie Pole pochodzi skarb odkryty w 1905 r. przy drodze z Lubienia do Godziszowej, w czasie kopania piasku. Monety ukryte były w naczyniu, które zostało zniszczone. Obok monet w skarbie wystąpiło 8 kawałków przetopionego srebra oraz fragmenty zausznic i innych ozdób srebrnych. Skarb należał do mniejszych zespołów, znalazło się w nim przynajmniej 17 monet, wśród których największą grupę stanowiły denary Ottona i Adelajdy (13 sztuk), wybite w mennicach w rejonie Harzu. Skarb został zdeponowany w ziemi po 1005 r. Ostatnim tego typu odkryciem był skarb znajdujący się obecnie w zbiorach Muzeum Miedzi w Legnicy (nr inw. ML/N 435). Natrafiono na niego w 1964 r. w Legnicy przy ul. Słowackiego podczas prowadzonych w tym rejonie prac budowlanych. Monety znajdowały się w naczyniu ceramicznym i dodatkowo zawinięte były w lniany woreczek. W depozycie znalazło się 76 całych monet oraz ok. 221 ułamków, a także fragmenty ozdób srebrnych - paciorków, fragmentów naszyjników, blaszek. Wśród monet znalazło się 81 monet arabskich - wybitych za panowania Sāmānidów i Buwayhidów w okresie od 932 do 982/983, monety duńskie (7 szt.), niemieckie (49 szt.), denary krzyżowe (40 szt.), monety czeskie (26 szt.) oraz bawarskie (lub czeskie; 2 szt.). W skarbie znalazły się m.in. monety Ottona I, II i Ottona III (936-1002), denary Ottona i Adelajdy (983-1040) oraz monety księcia czeskiego Bolesława II (967/972-999). Skarb został ukryty po 1024 r. Skarb odkryty w tym roku w rejonie Legnickiego Pola zawiera 96 monet arabskich (dirhemów) i 2 denary krzyżowe bite w latach 80-tych X w. w Ratyzbonie, 14 fragmentów ozdób srebrnych oraz 5 fragmentów złomu srebrnego. Wstępnie datowany może być na okres X-XI w., jednak dokładnych informacji na temat składu skarbu oraz jego chronologii będzie można się spodziewać po opracowaniu jego zawartości. Obecnie skarb znajduje się w dyspozycji Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków we Wrocławiu, Delegatura w Legnicy. Zostanie przekazany do zbiorów Muzeum Miedzi w Legnicy, gdzie będzie prezentowany i w najbliższej przyszłości opracowywany.

Dr Tomasz Stolarczyk Dział Archeologii Muzeum Miedzi w Legnicy

Mgr Przemysław Paruzel archeolog